Voeren van leergesprekken

Om de ontwikkeling van de leerlingen goed bij te kunnen houden is het bij gepersonaliseerd leren van belang om regelmatig leergesprekken te voeren. In plaats van het afnemen van methodetoetsen na ieder gemaakt blok, krijg je bij gepersonaliseerd leren de nodige informatie over de ontwikkeling van het kind met behulp van leergesprekken. Dit is vaak een grote omslag voor zowel de leerkracht als het kind. Wanneer je een klas van 25 leerlingen hebt dan is het veelal een onmogelijke taak om met iedere leerling wekelijks een (formeel) leergesprek te voeren, want dan blijft er beperkte ruimte over voor bijvoorbeeld instructiemomenten. Om wel gestructureerd leergesprekken te voeren is het van belang om hiervoor een goede planning te maken op welke moment met welk kind een leergesprek wordt gevoerd. Bepaal voor jezelf met hoeveel kinderen je per dag en week een leergesprek kan en wil voeren. Op basis van de groepsgrootte kan je een twee- of driewekelijkse planning maken. Hang deze planning ook zichtbaar op in de klas, zodat ook de kinderen weten wanneer ze aan de beurt zijn. Als kinderen ook weten wanneer ze aan de beurt zijn dan kunnen zij alvast hun leergesprek voorbereiden, zodat er voldoende input is om een goed leergesprek te voeren. Op basis van de verzamelde informatie kan de periode worden geëvalueerd en kunnen nieuwe doelen worden opgesteld voor de volgende periode.

Praktische tips bij het voeren van leergesprekken

Het is belangrijk om schoolafspraken te maken over het voeren van leergesprekken; wat verstaan wij onder leergesprekken, gebruiken we een gezamenlijk format, wie is de gespreksleider (kind of leerkracht?), wie maakt het verslag van het gesprek, etc.
Zorg voor een goede organisatie van het leergesprek. Zoek een rustige en overzichtelijke plek in het lokaal en zorg dat je oogcontact kan maken met het kind tijdens het leergesprek.
Bepaal van tevoren wat je als leerkracht graag te weten wilt komen van de leerling tijdens het leergesprek.
Attendeer de leerling erop dat er een leergesprek komt en dat de leerling alvast bewijslast verzamelt van de behaalde doelen en ook zich kan voorbereiden op gespreksonderwerpen.
Stel tijdens het gesprek met name open vragen. Op deze manier zal je meer informatie krijgen van de leerling. Stel je gesloten vragen dan zal de leerling met name ‘ja’ en ‘nee’ antwoorden.
Sluit het gesprek af met een samenvatting van de gemaakte afspraken en de doelen waaraan gewerkt kan worden in de komende weken. Hoe stel je goede doelen? Dat is te lezen in het vorige blog.

De rol van de leerkracht is bepalend tijdens het voeren van leergesprekken. Daarom is het goed om te weten waar jouw kracht en valkuilen liggen in de communicatie met anderen. Wil jij weten welke communicatiestijl jij hebt? Klik dan hier voor een gratis communicatiestijltest.

Boekentip voeren van leergesprekken

“Luister je wel naar mij” Gespreksvoering met kinderen tussen 4 en 12 jaar. Geschreven door Martine F. Delfos.

Klassenmanagement gepersonaliseerd leren

Praktische organisatie

Gepersonaliseerd leren vraagt een andere organisatie van het klassenmanagement. Wanneer de kinderen aan eigen doelen werken, betekent dat alle kinderen met verschillende lesstof bezig zijn. Hierdoor zal het in de praktijk zijn dat je van te voren niet weet wat de inhoud van de lesstof zal zijn. Om hierop niet de grip te verliezen is het van belang dat je weet met welke doelen de kinderen bezig zijn. Deze informatie kan worden verkregen uit de leergesprekken met de kinderen. Hierbij is het van belang dat de afspraken uit de leergesprekken goed worden genoteerd. Daarnaast kan je de grip op de lesstof ook bewaken door kinderen zich in te laten schrijven voor instructie wanneer ze een doel niet beheersen. Je kan het volgende bijvoorbeeld op het bord maken;

De regie van dit schema ligt bij jou als leerkracht. Kinderen kunnen in de laatste kolom hun naam toevoegen als ze mee willen doen. De inhoud van de eerste kolom wordt bepaald door de behoefte vanuit de kinderen. Op deze manier hou je als leerkracht ook grip op de inhoud van de lesstof en heb je ook de mogelijkheid om de instructie voor te bereiden.

Ondersteunende programma’s

Om gepersonaliseerd leren goed uit te kunnen voeren is het van belang om een ondersteunend programma te hebben waarin kinderen zelfstandig aan het werk kunnen met de eigen leerdoelen. Deze programma’s geven jou als leerkracht ook inzicht in de ontwikkeling van het kind, dus hierdoor kan je de ontwikkeling van de leerling goed blijven volgen. Tegenwoordig zijn er steeds meer aanbieders, dus het is belangrijk om een aanbieder te kiezen die past bij de visie van je school. Eén van deze aanbieders is EXOVA. Zij hebben veel ervaring op het gebied van gepersonaliseerd leren en hebben programma’s ontwikkeld voor rekenen (Math), taal (Code26) en wereldoriëntatie (Tworld). In deze programma’s zijn de leerlijnen opgenomen en werkt ieder kind in zijn eigen leeromgeving aan zijn eigen doelen: een goede basis voor gepersonaliseerd leren.

Inzet van de belevingswereld

Om de betrokkenheid van de leerlingen te vergroten en het leren nog meer betekenis te geven is de inzet van concreet materiaal vanuit de belevingswereld van de kinderen van cruciaal belang. Dit kan op verschillende manieren worden aangeboden, dit is mede afhankelijk van de fase waarin je je bevindt op het gebied van gepersonaliseerd leren. Je kan dit als leerkracht introduceren tijdens de instructiemomenten, maar het is ook belangrijk dat de kinderen dit ten alle tijd kunnen pakken als zij met hun eigen doelen aan het werk zijn. Daarnaast kan je als leerkracht zelf ook ontdekhoekopdrachten ontwerpen om kinderen te stimuleren om materialen te gebruiken. Wanneer je school streeft om volledig gepersonaliseerd leren uit te voeren dan zullen alle leeractiviteiten geïntegreerd zijn in elkaar vanuit thematisch- of projectmatig werken die aansluiten bij de belevingswereld van kinderen, dus wordt concreet materiaal niet meer apart ingezet maar is het de basis van het onderwijs.

Wanneer je in de beginfase bent van gepersonaliseerd leren kan het een hele omschakeling zijn om concreet materiaal in te zetten in de les. Om op ideeën te komen is het altijd van belang om jezelf de volgende vraag te stellen; ‘Waar in de wereld om ons heen wordt dit doel toegepast?’

Hieronder een voorbeeld voor een verdere toelichting.

Doel voor rekenen: het plaatsen van kommagetallen op de getallenlijn

Waar in de wereld om ons heen wordt dit doel toegepast?

Sportwedstrijden zoals hardlopen, roeien, wielrennen, etc.,
Geldbedragen
Gewichten van mensen of andere voorwerpen

Wat is een activiteit die ik kan inzetten tijdens de rekenles?

Ik kies voor een hardloopwedstrijd met een stopwatch. Op het schoolplein of gymzaal gaan we (in groepjes of klassikaal) een parcours uitzetten voor een hardloopwedstrijd. De kinderen houden de tijd bij met een stopwatch. Als alle kinderen zijn geweest moet er natuurlijk een uitslagenlijst komen, dus de kinderen moeten de kommagetallen op de juiste volgorde zetten.

Met bovenstaande activiteit kun je op een concrete manier aan het werk met, in dit geval, een rekendoel. Afhankelijk van de fase van gepersonaliseerd leren waarin jij je bevindt, kun je deze activiteit op verschillende manieren aanbieden. Als jij als leerkracht nog de doelen bepaalt voor de leerlingen, dan kun je dit klassikaal aanbieden, maar ook in groepjes als ontdekhoekopdracht. Wanneer je kinderen in het begin in groepjes laat starten zonder begeleiding van de leerkracht, dan kan je ervoor kiezen om een opbrengst te koppelen aan de activiteit om het doel te bewijzen. Op deze manier worden kinderen meegenomen in het verkrijgen van eigenaarschap en eigen verantwoordelijkheid. Wanneer je al verder bent in het proces van gepersonaliseerd leren dan kan je hierin als leerkracht steeds meer de regie loslaten.

Het kan heel spannend zijn om bovenstaande te gaan doen als je dit niet gewend bent. Daarom is het voor jezelf van belang om klein te beginnen. Kies eerst een doel uit om op deze manier uit te werken die bij jou als leerkracht past, zodat je samen met de kinderen succeservaringen op kan doen. Evalueer dit voor jezelf en vanuit deze evaluatie kun je verdere stappen zetten. Succes met deze uitdaging!

Wil je graag meer inspiratie van concrete activiteiten volg dan de Pinterest pagina van Edupos.

Serie blogs ‘Gepersonaliseerd leren in het basisonderwijs’

Deze blog is het derde deel in een serie van vier blogs over gepersonaliseerd leren in het basisonderwijs. In de afsluitende blog wordt beschreven hoe evaluatie binnen gepersonaliseerd onderwijs vorm kan krijgen. Hebt je de eerste blogs gemist? Klik snel hier om deze te lezen!

Blijf op de hoogte van deze blogserie door onze social mediakanalen te volgen en onze website www.edupos.nl in de gaten te houden.